APA Formatı Teknik Rehberi: Resmi Akademik Yazım Standartlarının Detaylı İncelemesi ve Uygulama Örnekleri

APA (American Psychological Association) formatı, sosyal bilimler, psikoloji, eğitim, işletme ve diğer pek çok alanda akademik yazımda standartlaşmayı sağlamak üzere geliştirilmiştir.

Bu rehberde, APA formatının temel amacı, metin içi atıf yapma, kaynakça hazırlama, kapak sayfası düzenlemeleri, tablo ve şekil biçimlendirmeleri gibi teknik detaylarını çok sayıda örnekle birlikte adım adım inceleyeceğiz.

1. APA Formatının Resmi Amacı ve Kullanım Alanları

APA stili, akademik dürüstlüğü, kaynakların şeffaf gösterimini ve okuyucunun çalışmanın mantığını kolayca takip edebilmesini sağlamak amacıyla geliştirilmiştir. Temel amaçları şunlardır:

• Tutarlılık: Çalışmaların başlık, alt başlık, paragraflama, yazı tipi, satır aralığı gibi unsurlarında standart bir görünüm elde etmek.

• Şeffaf Kaynak Gösterimi: Metin içi atıflar ve kaynakça ile okuyucunun bilgilerin kaynağına kolayca ulaşmasını sağlamak.

• Akademik Güvenilirlik: Araştırma sürecinde kullanılan kaynakların doğru şekilde referanslandırılmasıyla intihal riskini azaltmak.

APA formatı, lisans ve lisansüstü tezler, bilimsel makaleler, raporlar ve diğer akademik belgelerde yaygın olarak kullanılmaktadır.

2. Metin İçi Atıf Yapma Kuralları ve Örnekleri

a) Tek Yazarlı Kaynaklar

• Cümle içinde:

  Örnek:

  Smith (2020), öğrenme stratejilerinin öğrencilerin başarıları üzerinde önemli etkisi olduğunu belirtmiştir.

• Parantez içinde:

  Örnek:

  Öğrencilerin başarı düzeylerinin artması (Smith, 2020) gözlemlenmiştir.

b) İki Yazarlı Kaynaklar

• Cümle içinde:

  Örnek:

  Johnson ve Davis (2019) çalışmasında, motivasyonun öğrenmeye olan etkisini detaylı şekilde incelemişlerdir.

• Parantez içinde:

  Örnek:

  (Johnson & Davis, 2019)

c) Üç veya Daha Fazla Yazarlı Kaynaklar

APA 7. sürümde, ilk kullanımda tüm yazarlar, sonraki atıflarda ise ilk yazarın soyadı ve “et al.” kullanılır.

• İlk Kullanım:

  Örnek:

  (Williams, Garcia, & Taylor, 2018)

• Sonraki Kullanım:

  Örnek:

  (Williams et al., 2018)

d) Doğrudan Alıntılar

• Kısa Alıntılar (40 Kelimeye Kadar):Tırnak işareti içinde verilir ve sayfa numarası eklenir.Örnek:(Smith, 2020, s. 45)

• Blok Alıntılar (40 Kelime ve Üzeri):Metnin blok halinde girintili olarak sunulması gerekir. Tırnak işareti kullanılmaz ve alıntının sonunda kaynak bilgileri verilir.

3. Kaynakça Hazırlama Teknikleri

APA kaynakça sayfası "References" başlığı altında yer alır ve tüm kaynaklar alfabetik sırayla, asılı girintili (hanging indent) biçimde listelenir.

a) Kitaplar

• Genel Format:

  Yazar Soyadı, Adının Baş Harfi. (Yayın Yılı). Kitap Başlığı: Alt Başlık (Varsa baskı bilgisi). Yayıncı.

• Örnek:

  Brown, J. D. (2018). Introduction to Cognitive Psychology. Oxford University Press.

b) Dergi Makaleleri

• Genel Format:

  Yazar Soyadı, Adının Baş Harfi., & Yazar Soyadı, Adının Baş Harfi. (Yayın Yılı). Makale başlığı: Alt başlık. Dergi Adı, Cilt(Sayı), Sayfa Aralığı.

• Örnek:

  Johnson, K. L., & Marcus, P. R. (2019). Social behavior in small groups. Journal of Social Psychology, 58(3), 234-250.

c) Kitap Bölümleri

• Genel Format:

  Yazar Soyadı, Adının Baş Harfi. (Yayın Yılı). Bölüm başlığı. In Editör Adı (Ed.), Kitap Başlığı (ss. sayfa aralığı). Yayıncı.

• Örnek:

  Thompson, R. (2020). Memory in childhood. In A. J. Green (Ed.), Developmental Psychology (ss. 45-67). Cambridge University Press.

d) İnternet Kaynakları

• Genel Format:

  Yazar Soyadı, Adının Baş Harfi. (Yayın Tarihi, Gün Ay). Web sayfası başlığı. Site Adı. URL

• Örnek:

  Parker, T. (2021, May 15). Online learning in 2021: Challenges and opportunities. Education Today. https://www.educationtoday.org/online-learning-2021

• Not: DOI numarası varsa, URL yerine DOI kullanılmalıdır.

4. Kapak Sayfası, Öz ve Diğer Bölümlerin Teknik Düzenlenmesi

a) Kapak Sayfası (Title Page)

• Başlık: Çalışmanın tam ve açıklayıcı başlığı, genellikle büyük harflerle ve 12-14 punto yazılır.

• Kısa Başlık (Running Head): Kapak sayfasında “Kısa Başlık:” ifadesi yer alır; sonraki sayfalarda yalnızca kısa başlık büyük harflerle gösterilir (maksimum 50 karakter).

• Yazar Bilgileri: Yazar(lar)ın adı, soyadı ve bağlı oldukları kurum bilgileri; genellikle ortalanarak yazılır.

• Yazar Notu (Author Note): Finansman, iletişim bilgileri veya çalışma ile ilgili ek açıklamalar içerir.

b) Öz (Abstract)

• Uzunluk: Genellikle 150–250 kelime arasında hazırlanır.

• İçerik: Çalışmanın amacı, yöntemi, temel bulguları ve sonuçlarını özetler.

• Çift Dilde Hazırlık: Gerektiğinde Türkçe ve İngilizce özetler sunulabilir.

c) Ana Metin Bölümleri

Akademik çalışmanın ana metni aşağıdaki bölümleri içerir:

• Giriş (Introduction): Konunun önemi, literatür taraması ve araştırma hipotezlerinin sunulması.

• Yöntem (Method): Katılımcılar, kullanılan ölçme araçları, veri toplama ve analiz yöntemleri.

• Bulgular (Results): Yapılan analizlerin tablolar, grafikler ve istatistiksel verilerle desteklenmiş sonuçları.

• Tartışma (Discussion): Bulguların yorumlanması, literatürle ilişkilendirilmesi ve çalışmanın sınırlılıklarının tartışılması.

• Sonuç (Conclusion): Araştırmanın genel bulguları, öneriler ve gelecek çalışmalara yönelik çıkarımlar.

d) Ekler (Appendices)

Ana metinde yer verilmeyen, fakat önemli ek bilgilerin, anket formlarının, ölçek maddelerinin ve ekstra grafiklerin bulunduğu bölümdür.

5. Tablo ve Şekillerin Teknik Biçimlendirilmesi

a) Tablolar

• Tablo Numarası ve Başlığı:

  Tablo numarası ("Tablo 1", "Tablo 2" vb.) kalın ve ortalanmış, tablo başlığı ise italik yazılır ve numaradan hemen sonra yer alır.

  Örnek:

  Tablo 1

  Katılımcı Demografik Bilgileri

• Tablo Gövdesi:

  Tablolarda dikey çizgiler kullanılmaz; sadece gerekli yatay çizgiler yer alır. Tablolar, asılı girinti (hanging indent) ile düzenlenir.

• Tablo Notları:

  Tablo altında kullanılan kısaltmaların ve özel ifadelerin açıklaması verilir.

b) Şekiller

• Şekil Numarası ve Başlığı:

  Şekil numarası ("Şekil 1", "Şekil 2" vb.) kalın, başlık ise italik yazılır ve şeklin üstünde yer alır.

• Şekil İçeriği:

  Grafik, çizim veya fotoğraf gibi görseller, yüksek çözünürlükte ve uygun boyutta sunulmalıdır.

• Şekil Notları:

  Kullanılan sembollerin anlamları, kaynak bilgileri veya açıklamalar alt kısımda belirtilir.

6. İleri Düzey Teknik İpuçları ve Uygulama Örnekleri

a) Metin İçi Atıf İpuçları

• Birden fazla kaynaktan alıntı yaparken yazarların adlarını alfabetik sırayla ve noktalı virgülle ayırın:

  Örnek:

  (Brown, 2018; Johnson & Davis, 2019; Smith, 2020)

• Aynı yazarın aynı yıl yayınladığı eserleri ayırt etmek için küçük harfler ekleyin:

  Örnek:

  (Miller, 2017a, 2017b)

b) Kaynakça Listeleme Örnekleri

• Dergi Makalesi (DOI ile):

  Örnek:

  Adams, R. T., & Lee, M. (2019). Cognitive load theory and multimedia learning. Journal of Educational Psychology, 111(2), 301–320. https://doi.org/10.1037/edu0000321

• Kitap (Çok Yazarlı):

  Örnek:

  Garcia, P., Nguyen, T., & Roberts, S. (2020). Advanced research methods in social sciences. Routledge.

c) Kapak Sayfası Örneği

• Başlık:

  “Etkili Akademik Yazım: APA Formatı Teknik Rehberi”

• Kısa Başlık:

  “APA Teknik Rehberi”

• Yazar ve Kurum Bilgileri:

  Örnek:

  Ahmet Yılmaz

  Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Fen Fakültesi

d) Özet (Abstract) Örneği

• Örnek:

  Bu çalışmada, APA formatının temel ilkeleri, metin içi atıflardan kaynakça düzenlemelerine kadar tüm teknik detayları kapsamlı örneklerle ele alınmıştır. Araştırmacıların, akademik yazımda şeffaflık ve tutarlılığı sağlamak için APA kurallarını nasıl uygulayabilecekleri adım adım açıklanmış; ayrıca, tablolar, şekiller ve eklerin nasıl biçimlendirileceği detaylandırılmıştır.

7. Dijital Araçlar ve Yazılım Entegrasyonları

APA formatını uygulamada zaman kazandıran bazı dijital araçlar da mevcuttur:

• RefWorks, EndNote, Zotero: Bu referans yönetim yazılımları, kaynakça oluşturma sürecini otomatikleştirir.

• APA Style CENTRAL: Amerikan Psikologlar Derneği’nin resmi platformu, çevrimiçi yazım rehberleri ve örnek belgeler sunar.

• Microsoft Word Şablonları: Word’de hazır APA şablonları sayesinde kapak sayfası, özet ve ana metin bölümleri kolayca oluşturulabilir.

Bu araçlar, APA formatını eksiksiz ve hatasız uygulamak isteyen araştırmacılar için vazgeçilmez destek kaynaklarıdır.

APA formatı, akademik yazımda düzen, şeffaflık ve akademik dürüstlüğü sağlamak amacıyla geliştirilmiş resmi bir standarttır. Bu rehberde, metin içi atıflardan kaynakça düzenlemelerine, kapak sayfası ve özet hazırlanmasından tablo ve şekil biçimlendirmelerine kadar tüm teknik detaylar kapsamlı örneklerle ele alınmıştır.

Akademik çalışmalarınızda APA kurallarını titizlikle uygulayarak, yazımınızın uluslararası standartlarda kabul edilmesini sağlayabilir; araştırmanızın güvenilirliğini artırabilirsiniz.

Bu kapsamlı öğretici çalışma sayesinde, APA formatının her aşamasını uygulamalı örneklerle öğrenmiş oldunuz. Resmi akademik yazımın temel amacını ve gerekliliklerini kavrayarak, çalışmalarınızı daha profesyonel ve tutarlı bir şekilde sunmaya hazır mısınız?

Bu yazı, APA formatının teknik özelliklerini ve uygulama örneklerini detaylandırarak, lisans ve lisansüstü düzeyde akademik çalışmalar hazırlayanlar için kapsamlı bir rehber sunmaktadır. Akademik yazımda mükemmelliğe ulaşmak için adım adım ilerleyin ve APA'nın sunduğu standartlarla araştırmalarınızı taçlandırın!